Λίγα λόγια
Οι Διαδρομές και η... μπανανιά!
Ξαναδιάβασα μέσα στον Σεπτέμβρη το βιβλίο της Έλλης Αλεξίου, Για να γίνει μεγάλος – Βιογραφία του Νίκου Καζαντζάκη, όπου η συγγραφέας προσπαθεί να ερμηνεύσει αυτόν τον γίγαντα των Ελληνικών Γραμμάτων. Θα σταθώ σε δύο επισημάνσεις.
Γράφει η Αλεξίου: «Παιδί του Δημοτικού σχολειού έγραφε έξω από τα τετράδια και βιβλία του: “αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων”» (σ. 85). Σε απλά ελληνικά: Να γίνεις άριστος και ανώτερος από τους άλλους. Καλλιεργούσε, λοιπόν, ο Καζαντζάκης εντός του το συναίσθημα της αριστείας και του συναγωνισμού. Ικανότητες που σήμερα κάποιοι θέλουν να υποβαθμίσουν.
Η δεύτερη επισήμανση έχει να κάνει με μια ιστοριούλα του Ινδού δασκάλου Μαγκαβάν Ραμακρίσνα, που την αφηγείται ο Καζαντζάκης με αφορμή μια κριτική στην Οδύσσειά του: «Πήγαν μερικοί σοφοί κάτω από μια μπανανιά κι άρχισαν με μεγάλη προσοχή και σοβαρότητα να μετρούν το ύψος, το χόντρος του κορμού, σε τι χώμα φυτρώνει, πόσα φύλλα έχει, τι σχήμα, τι χρώμα, τι φάρδος έχουν τα φύλλα, τι ίσκιο ρίχνουν... κι έπειτα άρχισαν να συγκεντρώνουν τα σημειώματά τους, για να βρουν και να διατυπώσουν τι θα πει μπανανιά. Ένας μόναχα κάθισε κάτω απ’ το πλατύφυλλο δέντρο, έκοψε μια μπανάνα κι άρχισε να την τρώει κι ο Ραμακρίσνα ρωτούσε τους μαθητές του γελώντας: Ποιος απ’ όλους ένιωσε καλύτερα την ουσία του δέντρου;...» (σ. 99).
Αν, τώρα, στη θέση της μπανανιάς βάλουμε το βιβλίο, τότε ασφαλώς έχουμε και τον αναγνώστη που ο ίδιος αναζητά, μέσα από την ανάγνωση, την ουσία της λογοτεχνίας. Για να έχουμε, όμως, τούτο το αποτέλεσμα, οφείλουν η πολιτεία και η κοινωνία, η οικογένεια και το σχολείο, να εκπαιδεύσουν αναγνώστες αυτόνομους και αυτάρκεις. Και η διαδικασία που οδηγεί σ’ αυτό το αποτέλεσμα είναι η φ ι λ α ν α γ ν ω σ ί α.
Ας έχουν υπόψη τους οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, ότι η αριστεία και η φιλαναγνωσία κατατείνουν στον ίδιο στόχο: να αξιοποιήσει κάθε μαθητής τον εαυτό του στο έπακρο, να κάνει πράξη το αρχαίο ρητό: «Γένοιο οἷος ἐσεὶ μαθών»!
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram
Pinterest
Google
Linkedin
Blog
Facebook ebooks
Twitter ebooks
